Έπειτα από μεγάλο διάστημα απουσίας θα σημειώσω κάποιες παρατηρήσεις μου για την εκπαίδευση στην Ελλάδα, κοιτώντας πίσω στην φοίτησή μου στα Εκπαιδευτήρια Δούκα και στην Σχολή Μωραϊτη. Οι παρατηρήσεις, ιδανικά, θα αποτελούσαν κίνητρο για εκπαιδευτικούς -και μη- για την μεταρρύθμιση του συστήματος. Δεν θα γίνει αυτό. Όπως και στην επιστήμη, στην οικονομία, στον πολιτισμό, στην επιχειρηματικότητα, στην δικαιοσύνη, στον αθλητισμό και σε άλλους τομείς της παρηκμασμένης μας ύπαρξης, πιστεύω όλο και περισσότερο πως η Ελλάδα είναι ένα μπάχαλο. Δεν έχω ζήσει πριν το 1991. Ωστόσο, από το σύντομο διάστημα παρατηρήσεών μου συμπεραίνω, πως η πορεία της πατρίδας μου δεν θα αλλάξει -τουλάχιστον για αρκετά ακόμη χρόνια. Ίσως δεν είναι η ώρα ακόμη.
Η διαπίστωση αυτή δεν με κάνει να νιώθω ξένος. Όχι, είμαι Έλληνας· απλά, δεν με εκπροσωπούν οι θεσμοί της χώρας μου και οι καταχραστές τους, τωρινοί και προηγούμενοι. Πώς πράττω; Προσπαθώ, εντός και εκτός Ελλάδος, να λειτουργώ βάσει των ηθικών και πρακτικών προδιαγραφών, που έμαθα στην οικογένειά μου, που βελτίωσα στο σχολείο, που επεξεργάστηκα μόνος μου και που εντοπίζω συχνά στο εξωτερικό.
Οι παρατηρήσεις μου:
Από τα χρόνια στα Εκπαιδευτήρια Δούκα 1996-2007.
1. Το σχολείο υποθέτει, πως όλοι οι μαθητές είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Έτσι, τους αναγκάζει να βλέπουν πάνω από τον μαυροπίνακα, πάνω από τις εκάστοτε παραδόσεις μαθημάτων, την εικόνα του Χριστού.
2. Οι μαθητές δεν έχουν την επιλογή μαθημάτων. Επίσης, δεν τους δικαιολογείται ποτέ η επιβεβλημένη επιλογή των μαθημάτων.
3. Διδάσκονται (αμφιβάλλω για τον αν ποτέ μαθαίνουν) ιστορία χωρίς καμία επαφή με πρωτογενείς πηγές, με αρχαιολογικούς χώρους, με τα πανεπιστήμια. Παρόμοιες διαπιστώσεις ισχύουν για τα μαθήματα των Κειμένων Λογοτεχνίας, των Νέων Ελληνικών, των Θρησκευτικών (απαράδεκτη επικέντρωση στην "ορθότητα" του Ορθόδοξου Χριστιανισμού), και των Αρχαίων Ελληνικών.
4. Τα παιδιά μαθαίνουν φυσική, βιολογία, χημεία και τεχνολογία χωρίς να δημιουργείται η ουσιαστική επαφή και επικοινωνία με την θάλασσα, τα βουνά, τα αστεροσκοπεία, τα ερευνητικά κέντρα, τα πειράματα, τα ζώα, τα απολιθώματα, τα εργοστάσια, τους υπολογιστές (προγραμματισμό). Η εκάστοτε επαφή γίνεται προς τέρψιν των πορτοφολιών των γονέων και των προδιαγραφών του υπουργείου. Άρα, δεν αγαπούν (κατά μέσον όρο) την μάθηση.
5. Τα μαθηματικά διδάσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Βέβαια, οι εμμονές των καθηγητών έχουν την δυνατότητα να μετατρέψουν την καλή ύλη σε δυσβάσταχτο φορτίο. Επίσης, δεν συνδέονται τα μαθηματικά με την ιστορία τους και με τις άλλες επιστήμες.
6. Η γυμναστική έχει βαθμούς... Αυτό τα περιγράφει όλα.
7. Δεν δικαιολογείται ποτέ η υποχρεωτική εκμάθηση Γαλλικών ή Γερμανικών. Γιατί; Γιατί όχι ισπανικά ή κινέζικα;
8. Δεν αξιολογούνται οι καθηγητές από τους μαθητές. Γίνεται ανωνύμως σε όλα τα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
9. Η μουσική και τα εικαστικά μετατρέπονται σε γελοιογραφίες. Υπάρχουν, για να υπάρχουν.
10. Δεν εκτίθενται τα παιδιά, με ουσιαστικό τρόπο, στις έννοιες της φιλοσοφίας, των οικονομικών, και της πολιτικής. Δεν μαθαίνουν ποτέ πώς λειτουργεί η πραγματική οικονομία: φόροι, υπηρεσίες, παροχές, ελλείμματα, σύνταγμα, κτλ. Τί σημαίνει κοινωνική συνείδηση, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις -άρρηκτα δεμένα.
11. Δεν μεταδίδεται στα παιδιά η διαδικασία εξεύρεσης ψυχολογικής υποστήριξης.
12. Δεν διδάσκεται με βιωματικό τρόπο η φυσιολογία.
Οι παρατηρήσεις για την περίοδο του ΙΒ θα ακολοθήσουν.
Η διαπίστωση αυτή δεν με κάνει να νιώθω ξένος. Όχι, είμαι Έλληνας· απλά, δεν με εκπροσωπούν οι θεσμοί της χώρας μου και οι καταχραστές τους, τωρινοί και προηγούμενοι. Πώς πράττω; Προσπαθώ, εντός και εκτός Ελλάδος, να λειτουργώ βάσει των ηθικών και πρακτικών προδιαγραφών, που έμαθα στην οικογένειά μου, που βελτίωσα στο σχολείο, που επεξεργάστηκα μόνος μου και που εντοπίζω συχνά στο εξωτερικό.
Οι παρατηρήσεις μου:
Από τα χρόνια στα Εκπαιδευτήρια Δούκα 1996-2007.
1. Το σχολείο υποθέτει, πως όλοι οι μαθητές είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Έτσι, τους αναγκάζει να βλέπουν πάνω από τον μαυροπίνακα, πάνω από τις εκάστοτε παραδόσεις μαθημάτων, την εικόνα του Χριστού.
2. Οι μαθητές δεν έχουν την επιλογή μαθημάτων. Επίσης, δεν τους δικαιολογείται ποτέ η επιβεβλημένη επιλογή των μαθημάτων.
3. Διδάσκονται (αμφιβάλλω για τον αν ποτέ μαθαίνουν) ιστορία χωρίς καμία επαφή με πρωτογενείς πηγές, με αρχαιολογικούς χώρους, με τα πανεπιστήμια. Παρόμοιες διαπιστώσεις ισχύουν για τα μαθήματα των Κειμένων Λογοτεχνίας, των Νέων Ελληνικών, των Θρησκευτικών (απαράδεκτη επικέντρωση στην "ορθότητα" του Ορθόδοξου Χριστιανισμού), και των Αρχαίων Ελληνικών.
4. Τα παιδιά μαθαίνουν φυσική, βιολογία, χημεία και τεχνολογία χωρίς να δημιουργείται η ουσιαστική επαφή και επικοινωνία με την θάλασσα, τα βουνά, τα αστεροσκοπεία, τα ερευνητικά κέντρα, τα πειράματα, τα ζώα, τα απολιθώματα, τα εργοστάσια, τους υπολογιστές (προγραμματισμό). Η εκάστοτε επαφή γίνεται προς τέρψιν των πορτοφολιών των γονέων και των προδιαγραφών του υπουργείου. Άρα, δεν αγαπούν (κατά μέσον όρο) την μάθηση.
5. Τα μαθηματικά διδάσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Βέβαια, οι εμμονές των καθηγητών έχουν την δυνατότητα να μετατρέψουν την καλή ύλη σε δυσβάσταχτο φορτίο. Επίσης, δεν συνδέονται τα μαθηματικά με την ιστορία τους και με τις άλλες επιστήμες.
6. Η γυμναστική έχει βαθμούς... Αυτό τα περιγράφει όλα.
7. Δεν δικαιολογείται ποτέ η υποχρεωτική εκμάθηση Γαλλικών ή Γερμανικών. Γιατί; Γιατί όχι ισπανικά ή κινέζικα;
8. Δεν αξιολογούνται οι καθηγητές από τους μαθητές. Γίνεται ανωνύμως σε όλα τα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
9. Η μουσική και τα εικαστικά μετατρέπονται σε γελοιογραφίες. Υπάρχουν, για να υπάρχουν.
10. Δεν εκτίθενται τα παιδιά, με ουσιαστικό τρόπο, στις έννοιες της φιλοσοφίας, των οικονομικών, και της πολιτικής. Δεν μαθαίνουν ποτέ πώς λειτουργεί η πραγματική οικονομία: φόροι, υπηρεσίες, παροχές, ελλείμματα, σύνταγμα, κτλ. Τί σημαίνει κοινωνική συνείδηση, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις -άρρηκτα δεμένα.
11. Δεν μεταδίδεται στα παιδιά η διαδικασία εξεύρεσης ψυχολογικής υποστήριξης.
12. Δεν διδάσκεται με βιωματικό τρόπο η φυσιολογία.
Οι παρατηρήσεις για την περίοδο του ΙΒ θα ακολοθήσουν.
